Het wordt een spannende week voor de scholieren die eindexamen hebben gedaan. Zij krijgen woensdag het verlossende telefoontje dat vertelt of ze geslaagd zijn of niet. Ik las dat veel jongeren, door alle indirecte communicatie via Whatsapp, Instagram en TikTok, een belfobie hebben. Dat wordt dus dubbel peentjes zweten.
Maandenlang hebben veel tieners ingeprent gekregen dat hun leven zo’n beetje afhangt van dit examenmoment. Zijn we goed in in Nederland: super veel waarde hechten aan een diploma. ,Oh ,u doet dit werk al 25 jaar? Maar u heeft er nooit voor geleerd hé!’ Alsof het dan minder waard is.
Wie tegenwoordig eindexamen doet kan rekenen op geestverruimende kauwgom, ontspannende wierrook, eindexamenmeditatie, high-class bijles en tamelijk hysterische ouders die er een compleet voedings- en slaapregime op nahouden in de examenperiode. Hoewel die extra avocado waarschijnlijk het verschil ook niet meer zal maken, gebeurt het natuurlijk allemaal vanuit de beste bedoelingen. Iedereen wil een geslaagd kind.
Na het spreken van duizenden 50-plussers over hun loopbaan, heb ik een ontnuchterende boodschap voor alle eindexamenkandidaten en hun ouders. Hoewel we in onze cultuur prat gaan op papiertjes, is het diploma waarmee je straks de middelbare school verlaat niet allesbepalend. Of je bent geslaagd of niet, wordt pas later in je leven bepaald door heel andere factoren dan je eindexamen.
Natuurlijk, beste examenkandidaat, als je wil gaan studeren dan opent een diploma de deuren naar de opleiding van je dromen. Ik zou de laatste zijn die stelt dat het allemaal zinloos is. Maar slagen in het leven komt in vele gedaantes. En als je nog twintig moet worden, dan heb je alle tijd om te werken aan jouw persoonlijke succes. Wat dat voor jou ook maar is.
Op de arbeidsmarkt gaat het meer om expertise dan om opleidingen. Ik hoop dat je straks een baan vindt die bij je past, zodat je er gelukkig van wordt en er elke dag naar streeft om er de allerbeste in te worden. Je zult zien dat je expertise dan deuren voor je opent.
Het gaat ook meer om passie en drijfveren dan om je achtergrond. Ik ken veel 50-plussers die weliswaar uitmuntend zijn opgeleid, maar niet gepassioneerd zijn over dat vak. Zij zijn alsnog niet succesvol geworden in hun loopbaan. Ongelukkig werden ze wel. Het tegenovergestelde kan ook. Ik heb tal van voorbeelden van mensen die op school niet zo uitblonken, maar die hun talenten en ambities hebben gevolgd en daar heel succesvol mee zijn geworden. Iedereen heeft een talent. Ik hoop dat je de ruimte krijgt om dat van jou te ontdekken en ontwikkelen. Of jij slaagt in het leven of niet, wordt niet woensdag bepaald. Niet door je opleiding, je mentor, je ouders of de omgeving waarin je bent opgegroeid. Het wordt wel bepaald door wat je de komende jaren denkt, doet en ook laat. Het gaat om al die keren dat je opstaat nadat je bent gevallen en om hoe hard je bereid bent om te werken aan je idealen.
Ik hoop dat je elke dag blijft zoeken naar wat jou gelukkig maakt en hoe je hiermee een bijdrage kunt leveren aan de samenleving. Het kan best nog 15 jaar duren voordat je écht weet wat je wil en dat is oké. Blijf nieuwsgierig, blijf leren, blijf vragen stellen en blijf ontdekken. Dan kun jij als je straks 50+ bent, ja ooit is het zover, zeggen dat je echt geslaagd bent.
